Η βυζαντινή αυτοκρατορία ανάμεσα σε Ανατολή και Δύση: πτυχές της ζωής στο Βυζάντιο στα χρόνια των Κομνηνών - 2. Η αντιμετώπιση της οικονομικής κρίσης στην αυτοκρατορία

Κωνσταντίνα Τσιώρου

Περιγραφή

Οι μαθητές μελετούν τους τρόπους με τους οποίους η δυναστεία των Κομνηνών αντιμετώπισε τα οικονομικά προβλήματα της βυζαντινής αυτοκρατορίας, αλλά και πώς εξελίχθηκε η κατάσταση ως τις αρχές του 13ου αιώνα (1204). Επιδιώκεται να αντιληφθούν ποια κατάσταση είχε διαμορφωθεί από το δεύτερο μισό του 11ου αιώνα στον τομέα της οικονομίας, ποια ήταν τα κυριότερα προβλήματα, ποιες οι αιτίες και τα αποτελέσματά τους, ποια σχετικά μέτρα έλαβαν οι αυτοκράτορες. Στις επιλεγμένες δραστηριότητες αξιοποιείται υλικό από διαδικτυακές πηγές.

Στην εικόνα: Η Μονή Παντοκράτορος (ανατολική πρόσοψη) στην Κωνσταντινούπολη, καθίδρυμα του αυτοκράτορα Ιωάννη Β΄ Κομνηνού [φωτογραφία Κ. Τσιώρου]

Κωδικός: ECB123
Κατηγορία: Εισαγωγή και Σύσταση του Περιεχομένου » Θεματική Ενότητα 2 - Αρχαία και Βυζαντινή Ιστορία και Πολιτισμός

Θεματικές Ενότητες

1η δραστηριότητα

Μια γενική ιδέα για το θέμα

Απαραίτητη προϋπόθεση για να καταλήξετε σε συμπεράσματα είναι η σαφής γνώση του θέματος που προσεγγίζετε. Και πρώτα είναι απαραίτητο να γνωρίζετε τη σημασία των εννοιών με τις οποίες καλείστε να ασχοληθείτε. Με βάση, λοιπόν, τις γενικές σας γνώσεις, όσα έχετε μάθει μέχρι τώρα στην ιστορία, αλλά και την επικαιρότητα, τι νομίζετε ότι εννοούμε όταν αναφερόμαστε στην οικονομική κρίση ενός κράτους;

Συζητήστε μεταξύ σας και καταγράψτε τις αρχικές σκέψεις σας.

_____________________________________________________________________________

Μπορείτε, πιο συγκεκριμένα, να θυμηθείτε πώς το Βυζάντιο έφτασε σε αυτή την κατάσταση, ύστερα από μια περίοδο μεγάλης ακμής;

____________________________________________________________________

“Ξεφυλλίστε” τώρα ηλεκτρονικά το σχολικό βιβλίο:

http://ebooks.edu.gr/modules/ebook/show.php/DSGYM-B107/371/2480,9511/

http://ebooks.edu.gr/modules/ebook/show.php/DSGYM-B107/371/2480,9512/

http://ebooks.edu.gr/modules/ebook/show.php/DSGYM-B107/371/2480,9513/

Συγκεντρώστε πιο συγκεκριμένες πληροφορίες: για τις αιτίες και τα χαρακτηριστικά της οικονομικής κρίσης στο Βυζάντιο κατά την περίοδο που μας ενδιαφέρει, αλλά και για κάποιες σημαντικές αποφάσεις των Κομνηνών στον συγκεκριμένο τομέα. Σημειώστε τα στοιχεία που νομίζετε ότι συνδέονται με το θέμα.

_____________________________________________________________________________

2η δραστηριότητα

Μελετώντας τις πηγές

Ήρθε η ώρα να μελετήσετε πηγές, δηλαδή συγκεκριμένα αποσπάσματα είτε από βυζαντινά κείμενα είτε από μεταγενέστερες/σύγχρονες ιστορικές μελέτες, και να βγάλετε τα δικά σας συμπεράσματα. Διαβάστε τις πηγές που θα βρείτε στoυς παρακάτω συνδέσμους και σε έναν πίνακα καταγράψτε το είδος της πηγής (βυζαντινή ή μεταγενέστερη), αν σας φαίνεται αξιόπιστη ή όχι και γιατί, καθώς και ποιο είναι το βασικό συμπέρασμά σας για το θέμα που μελετάτε (δηλαδή συγκεκριμένες αποφάσεις των Κομνηνών σχετικά με οικονομικά ζητήματα).

http://ebooks.edu.gr/modules/ebook/show.php/DSGL-B131/179/1256,4516/

http://ebooks.edu.gr/modules/ebook/show.php/DSGL-B131/179/1256,4518/

http://ebooks.edu.gr/modules/ebook/show.php/DSGYM-B107/371/2480,9512/ [“Πρόνοιες, στρατός και χωρικοί”]

http://ebooks.edu.gr/modules/ebook/show.php/DSGYM-B107/371/2480,9513/ [“Από το χρυσόβουλο του έτους 1082"]

(οι πηγές είναι τα κείμενα που βρίσκονται μέσα στα “κουτάκια”)

Πηγή/ είδος	Αξιοπιστία/ αιτιολόγηση	Συμπέρασμα

3η δραστηριότητα

Διαβάζοντας και άλλα κείμενα σχετικά με τα ζητήματα που προέκυψαν από τις πηγές

Μελετώντας τις πηγές στη 2η δραστηριότητα, οπωσδήποτε εντοπίσατε δύο (τουλάχιστον) βασικά θέματα που συνδέονται με την οικονομία (και όχι μόνο) του Βυζαντίου. Ποια είναι τα θέματα αυτά; Με ποιους άλλους τομείς (π.χ. κοινωνία, πολιτισμός, εξωτερική πολιτική...) συνδέεται το καθένα από αυτά;

_____________________________________________________________________________

Για τα συγκεκριμένα θέματα, μάλιστα, μπορείτε να αποκτήσετε μια πιο σαφή και ολοκληρωμένη ιδέα, διαβάζοντας τα εξής:

http://www.ime.gr/chronos/09/gr/o/1081/main/o11b.html

http://www.ime.gr/chronos/09/gr/o/1081/main/o12b.html

http://www.ime.gr/chronos/09/gr/o/1081/main/o12c.html

Κρατήστε σημειώσεις, συμπληρώνοντας ή/και διορθώνοντας όσα καταλάβατε από τις πηγές (στην προηγούμενη δραστηριότητα).

_____________________________________________________________________________

4η δραστηριότητα

Διευρύνοντας την έρευνα και σε άλλα θέματα που συνδέονται με την οικονομία της εποχής

Η μελέτη σας δεν θα είναι ολοκληρωμένη, αν δεν ασχοληθείτε και με άλλα ζητήματα που αφορούν την οικονομία της εποχής και αποκαλύπτουν τις γενικότερες συνθήκες που επικρατούσαν. Αναζητήστε, λοιπόν, πληροφορίες για την κατάσταση:

α) στην αγροτική οικονομία: http://www.ime.gr/chronos/09/gr/o/1081/main/o11a.html

http://www.ime.gr/chronos/09/gr/o/1081/main/o11c.html

β) στη βιοτεχνία: http://www.ime.gr/chronos/09/gr/o/1081/main/o12a.html

γ) στη φορολογία: http://www.ime.gr/chronos/09/gr/o/1081/main/o13d.html

Σημειώστε τα βασικά συμπεράσματά σας.

_____________________________________________________________________________