Η βυζαντινή αυτοκρατορία στο απόγειο της δύναμής της: πολιτική και πολιτισμός στα χρόνια των Μακεδόνων - 3. Η εξέλιξη της αρχιτεκτονικής

Η απόκτηση μιας πρώτης γενικής ιδέας για το θέμα

Στον κόμβο του τμήματος Ιστορίας και Αρχαιολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών, το διάγραμμα του μαθήματος Βυζαντινή Αρχαιολογία μπορεί να σας βοηθήσει. http://eclass.uoa.gr/modules/document/file.php/ARCH396/Didaktiko%20yliko/PanagiotidouKalopisi_mathimataHOMEPAGE.htm#p05

Πηγαίνετε στη Μεσοβυζαντινή Περίοδο και διαβάστε τα εισαγωγικά στοιχεία για την αρχιτεκτονική και τις γενικές παρατηρήσεις (όχι τα συγκεκριμένα μνημεία) για τη “Σχολή της Κωνσταντινούπολης” και την “Ελλαδική Σχολή”. Κρατήστε σημειώσεις.

Ανάλογες γενικές πληροφορίες μπορείτε να βρείτε και στην ιστοσελίδα του Ιδρύματος Μείζονος Ελληνισμού: http://www.ime.gr/chronos/09/gr/pl/867/t/main/t9.html και http://www.ime.gr/chronos/09/gr/pl/1025/t/main/t17.html

Η προσεκτική παρατήρηση φωτογραφικού υλικού

Συγκεντρωμένες φωτογραφίες θα βρείτε στο http://www.e-yliko.gr/Lists/List6/vyzadio3.aspx

Πιο συγκεκριμένα, στο http://www.e-yliko.gr/htmls/istoria/icons/fiiconbyzNa5.aspx δείτε ναούς από την Κωνσταντινούπολη και τη βόρεια Ελλάδα (προσέξτε ιδιαίτερα τη Μονή Μυρελαίου και τη Μονή Μεγίστης Λαύρας) και στο http://www.e-yliko.gr/htmls/istoria/icons/fiiconbyzNa6.aspx παρατηρήστε ναούς της νότιας Ελλάδας (προσέξτε την Παναγία Σκριπού, το Καθολικό και το ναό της Παναγίας από τον Όσιο Λουκά,τη Νέα Μονή Χίου).

Ποιες βασικές διαφορές παρατηρείτε ανάμεσα στις δύο σχολές (Κωνσταντινούπολης και Ελλαδική) ως προς την εξωτερική διαμόρφωση των ναών;

Σχολιάστε ό,τι άλλο θεωρείτε ενδιαφέρον.

Η επιλογή χαρακτηριστικών μνημείων 

Με βάση τις δύο πρώτες δραστηριότητες, φτιάξτε έναν κατάλογο με όλα τα μνημεία της περιόδου που είναι σημαντικά λόγω της αρχιτεκτονικής διαμόρφωσής τους.

Όπως θα διαπιστώσατε, οι πιθανές επιλογές σας είναι πολλές, δεν πρέπει όμως να ξεπεράσουν τις τρεις. Με βάση όσα διαβάσατε και είδατε στα δύο προηγούμενα βήματα, επιλέξτε τα τρία μνημεία που θα μελετήσετε περισσότερο (φροντίστε να βρίσκονται μέσα στο χρονολογικό πλαίσιο που ορίστηκε, δηλαδή 867-1081/ προσοσχή όταν δεν υπάρχουν συγκεκριμένες χρονολογίες και γίνεται αναφορά σε αιώνες!).

Καταγράψτε τα μνημεία που επιλέγετε.

Η μελέτη συγκεκριμένων μνημείων

Για τη μελέτη:

α. Αν πρόκειται για μνημεία της Κωνσταντινούπολης, μπορείτε να χρησιμοποιήσετε την “Εγκυκλοπαίδεια Μείζονος Ελληνισμού”. Ένα παράδειγμα: Μονή Μυρελαίου (http://constantinople.ehw.gr/Forms/fLemma.aspx?lemmaId=10899)

β. Αν πρόκειται για μνημείο του ελλαδικού χώρου, μπορείτε να χρησιμοποιήσετε τον κόμβο “Οδυσσέας” του Υπουργείου Πολιτισμού, επιλέγοντας το μνημείο που θέλετε από τον κατάλογο: http://odysseus.culture.gr/h/2/gh220.jsp?era=3&group=7

Ειδικά για τα μνημεία της Αττικής, μπορείτε να χρησιμοποιήσετε και την ιστοσελίδα του Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών “Βυζαντινά Μνημεία Αττικής”, επιλέγοντας και πάλι το μνημείο που επιθυμείτε από τον αλφαβητικό κατάλογο: http://www.eie.gr/byzantineattica/view.asp?cgpk=490&xsl=alpha&lg=el

Προσοχή! Από όλες τις παραπάνω ιστοσελίδες, πρέπει να επιλέξετε τις πληροφορίες που συνδέονται με την αρχιτεκτονική των μνημείων που μελετάτε.