Θεματική ενότητα 2, Μάθημα #3: εκπαιδευτικό σενάριο "Παρθενώνας: ένας ναός για την Αθηνά, το σύμβολο μιας πόλης"

Προτείνεται να ακολουθήσετε τα παρακάτω βήματα: 

1.  Επίσκεψη ιστοσελίδας Ψηφιακών Αποθετηρίων Εθνικού Κέντρου Τεκμηρίωσης

2.  Περιήγηση στα Ηλεκτρονικά Αποθετήρια, Ηλεκτρονικές Εκδόσεις, Ψηφιακές Βιβλιοθήκες, Διαδραστικό Πολιτισμό. Μελέτη των επιμέρους θεματικών ενοτήτων τους. 

3.  Έχοντας διαμορφώσει μια πλήρη, αλλά γενική, εικόνα για όλα τα παραπάνω αποθετήρια (δομή, περιεχόμενο, πλήθος και είδος τεκμηρίων, μεταδεδομένα) σε συνδυασμό με τις ανάγκες διδασκαλίας μιας συγκεκριμένης ενότητας ενός μαθήματος της τάξης μας, καταλήγουμε στο θέμα του εκπαιδευτικού σεναρίου, γενικά. Η τελική διατύπωση του θέματος του σεναρίου θα γίνει στη συνέχεια. 

Στην περίπτωσή μας, επιλέγεται να αξιοποιηθούν:

Α.  τα Ηλεκτρονικά Αποθετήρια

• Αποθετήριο εκπαιδευτικού περιεχομένου για την Ακρόπολη
• Αποθετήριο της ζωφόρου του Παρθενώνα
• Εθνικό Αρχείο Διδακτορικών Διατριβών

Β. ο Διαδραστικός πολιτισμός

• Αθηνά, η θεά της Ακρόπολης
• Η ζωφόρος του Παρθενώνα

Οι λόγοι επιλογής των πιο πάνω αποθετηρίων αφορούν αφενός τα ίδια τα αποθετήρια, αφετέρου τις ανάγκες διδασκαλίας. Συγκεκριμένα, στα πιο πάνω Αποθετήρια έχει αναρτηθεί το σύνολο του εκπαιδευτικού υλικού που έχει παραχθεί τα τελευταία 30 (σχεδόν) χρόνια από τον Τομέα Ενημέρωσης και Εκπαίδευσης της Υπηρεσίας Συντήρησης Μνημείων Ακρόπολης (άλλοτε Τμήμα Εκπαιδευτικών Προγραμμάτων της Επιτροπής Συντήρησης Μνημείων Ακροπόλεως) μαζί με φωτογραφίες, video και διαδραστικές εφαρμογές. Ο Τομέας Ενημέρωσης και Εκπαίδευσης πρωτοπορεί και πρωταγωνιστεί από το 1987 στον σχεδιασμό και την υλοποίηση εκπαιδευτικών δράσεων για μαθητές και άλλες ομάδες κοινού με επίκεντρο τα μνημεία της Ακρόπολης, τη συντήρηση και ανάδειξή τους. Το σύνολο του εκπαιδευτικού υλικού του διακρίνεται για την επιστημονική αρτιότητά του, τη μεγαλύτερη δυνατή εκπαιδευτική του διάσταση και την αισθητική του. Στο εκπαιδευτικό υλικό έχει προστεθεί πλούσιο φωτογραφικό υλικό και υλικό τεκμηρίωσης από το έργο της Υπηρεσίας Συντήρησης Μνημείων Ακρόπολης.

Όσον αφορά τους λόγους επιλογής των συγκεκριμένων αποθετηρίων ως προς τις ανάγκες διδασκαλίας, μολονότι με την πρώτη ματιά θα έλεγε κανείς ότι το θέμα είναι αναμενόμενο, πολυσυζητημένο ή ακόμη ότι υπάρχει αφθονία υλικού και σε άλλες πηγές, οφείλουμε να αναγνωρίσουμε τη σημασία του καθώς ο Παρθενώνας συνιστά την επιτομή της κλασικής τέχνης. Ο εκπαιδευτικός λοιπόν με αφετηρία τον Παρθενώνα δύναται να προχωρήσει σε πληθώρα συνδέσεων και επεκτάσεων. Επιπλέον το υλικό των Αποθετηρίων συνιστά την πιο πλούσια πηγή άντλησης έμπνευσης, σε θεωρητικό και πρακτικό επίπεδο, για την οργάνωση δραστηριοτήτων, δημιουργία εντύπων κτλ. σε όλους τους αρχαιολογικούς χώρους της επικράτειας.

4.  Επόμενο βήμα στον σχεδιασμό, είναι η διαμόρφωση του βασικού πλάνου του εκπαιδευτικού σεναρίου.

Προτείνεται το ακόλουθο:

1. ΣΥΝΟΠΤΙΚΗ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΤΟΥ ΣΕΝΑΡΙΟΥ

1.1. Τίτλος διδακτικού σεναρίου

1.2. Εμπλεκόμενες γνωστικές περιοχές

1.3. Τάξεις στις οποίες μπορεί να απευθύνεται

1.4. Συμβατότητα με το Α.Π.Σ. και το Δ.Ε.Π.Π.Σ.

1.5. Οργάνωση της διδασκαλίας και απαιτούμενη υλικοτεχνική υποδομή

• Οργάνωση της Διδασκαλίας
• Γνωστικά Προαπαιτούμενα
• Απαιτούμενη Υλικοτεχνική Υποδομή

1.6. Διδακτικοί Στόχοι

Α. Ως προς το γνωστικό αντικείμενο

Β. Ως προς τη χρήση των νέων τεχνολογιών

Γ. Ως προς τη μαθησιακή διαδικασία

1.7. Εκτιμώμενη χρονική διάρκεια

2. ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ

Θεωρητική προσέγγιση

Μεθοδολογική προσέγγιση

Διδακτικοί στόχοι (γνωστικοί, τεχνολογικοί, μαθησιακοί)

2.1. Διδακτική προσέγγιση με ΤΠΕ

2.2. Το προτεινόμενο σενάριο

ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΕΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ

Α. 1^η διδακτική ώρα

Β. 2^η διδακτική ώρα

…κλπ.

2.3. Αξιολόγηση

2.4. Επέκταση

3. ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

5. Σχεδιάζοντας τις δραστηριότητες στην τάξη είναι απαραίτητη η πλήρης και καλή γνώση του περιεχομένου των Αποθετηρίων, των Διδαδραστικών εφαρμογών και των υπόλοιπων ηλεκτρονικών πηγών που πρόκειται να αξιοποιηθούν. Παράλληλα λοιπόν με τη μελέτη τους, είναι χρήσιμη η αποδελτίωση πληροφοριών σε έναν απλό πίνακα, όπως ο ανηρτημένος στα έγγραφα του μαθήματος (τίτλος εγγράφου: ΑΠΟΔΕΛΤΙΩΣΗ ΑΠΟΘΕΤΗΡΙΩΝ).  

6. Ακολουθεί η ανάπτυξη του σεναρίου με βάση το πιο πάνω πλάνο.

Στην τελική μορφή του το εκπαιδευτικό σενάριο θα μπρούσε να έχει την παρακάτω μορφή: 

Εκπαιδευτικό σενάριο:  «Παρθενώνας: ένας ναός για την Αθηνά, το σύμβολο μιας πόλης»

Το εκπαιδευτικό σενάριο απευθύνεται στους μαθητές της Α΄ Τάξης Γυμνασίου.

Το σενάριο εστιάζει στο διδακτικό αντικείμενο της Αρχαίας Ιστορίας –συγκεκριμένα,  στα κεφάλαια: Η ηγεμονία της Αθήνας (479-431 π.Χ.) [σελ. 68-82] και Οι τέχνες και τα γράμματα την Κλασική εποχή [σελ. 107-116]. Επικουρικά μπορούν να αξιοποιηθούν θέματα από τη διδασκαλία της Πληροφορικής και των Αρχαίων Ελληνικών σε μετάφραση (συγκεκριμένα της Οδύσσειας). Δεδομένου ότι στο Αποθετήριο Εκπαιδευτικού Περιεχομένου για την Ακρόπολη το διαθέσιμο υλικό έχει καταχωρηθεί και ανά μάθημα, είναι εφικτή η σύνδεση και με άλλα μαθήματα με πρωτοβουλία των εκπαιδευτικών.

Η αρχική ιδέα και τα κίνητρα που οδήγησαν στη δημιουργία του συγκεκριμένου εκπαιδευτικού σεναρίου είναι η ευκαιρία να γνωρίσουν και να κατανοήσουν οι μαθητές με χρήση εύχρηστων, εύληπτων, φιλικών και κατάλληλα διαμορφωμένων για αυτούς ψηφιακών μέσων τη μορφή και σημασία του Παρθενώνα, του εμβληματικού οικοδομήματος της Ακρόπολης των Αθηνών, και την ένταξή του στο ευρύτερο ιστορικό πλαίσιο της εποχής του.

Οι διδακτικοί στόχοι του σεναρίου ποικίλλουν ανάλογα με τα διδακτικά αντικείμενα και τη χρήση των Τεχνολογιών Πληροφορίας και Επικοινωνίας (ΤΠΕ) ενώ οι παιδαγωγικοί στόχοι του συγκεκριμένου εκπαιδευτικού σεναρίου είναι δύο ειδών και διακρίνονται σε γενικούς και ειδικούς:       

Οι γενικοί στόχοι του συγκεκριμένου εκπαιδευτικού σεναρίου είναι οι μαθητές να μυηθούν στην μέθοδο εργασίας των ιστορικών και αρχαιολόγων, να αποκτήσουν δηλαδή συνολική αντίληψη για την Ακρόπολη και ειδικότερα για τον Παρθενώνα μελετώντας οι ίδιοι διαφορετικές πηγές γνώσης για αυτόν (όπως για παράδειγμα, κείμενα αρχαίων συγγραφέων, την αρχιτεκτονική μορφή του κτηρίου, τον γλυπτό διάκοσμό του)· να αναπτύξουν τις αναλυτικές και συνθετικές ικανότητές τους παράγοντας οι ίδιοι έργο ιστορικού και αρχαιολογικού περιεχομένου· να εξελίξουν τις ομαδοσυνεργατικές δεξιότητές τους.

Οι ειδικοί στόχοι του συγκεκριμένου εκπαιδευτικού σεναρίου έτσι όπως αυτοί αποτυπώνονται στα Αναλυτικά Προγράμματα των μαθημάτων είναι να γνωρίσουν α) τα ειδικά χαρακτηριστικά της Κλασικής εποχής και των διαφόρων μορφών τέχνης της (κυρίως αρχιτεκτονικής και γλυπτικής), β) την Ακρόπολη και τα μνημεία της.

Τα υλικά που χρειάζονται για την υλοποίηση του ψηφιακού σεναρίου είναι η απαραίτητη υλικοτεχνική υποδομή νέων τεχνολογιών –μεταξύ άλλων, ηλεκτρονικός υπολογιστής, σύνδεση με internet, προβολέας κ.ά.τ. Προαιρετικά θα απαιτηθούν λευκά χαρτιά, πίνακες ανακοινώσεων και έγχρωμος εκτυπωτής.

Ο χρόνος που απαιτείται για την υλοποίηση του συγκεκριμένου εκπαιδευτικού σεναρίου είναι 6 διδακτικές ώρες –σε αυτές δεν περιλαμβάνεται η τελική δραστηριότητα - παρουσίαση του project. Aποτελείται από εισαγωγικές, καθοδηγούμενες και καταληκτικές δραστηριότητες, οι οποίες θα εκταθούν με τη μορφή project. Οι εισαγωγικές δραστηριότητες έχουν διάρκεια 2 διδακτικές ώρες και οι καθοδηγούμενες 4 ώρες. Η καταληκτική δραστηριότητα είναι προαιρετική και είναι δυνατόν να πραγματοποιηθεί εκτός διδακτικού ωραρίου. 

Το σύνολο των μαθητών/τριων που θα συμμετάσχουν στο σενάριο υπολογίζεται σε 20-25 άτομα (δηλ. οι μαθητές-τριες ενός τμήματος) που θα δουλέψουν με τη μορφή ομάδων, ζευγαριών και ατομικά.

Οι δεξιότητες που θα καλλιεργηθούν κατά τη διάρκεια του εκπαιδευτικού σεναρίου είναι: η συνθετική και αναλυτική ικανότητα, η μνήμη, η αυτοσυγκέντρωση, η παρατηρητικότητα, η συνεργατικότητα, η δημιουργικότητα, η κινητοποίηση της κριτικής σκέψης, η κατανόηση και η συγγραφή κειμένου και η χρήση τεχνολογικών εργαλείων.

Οι χώροι που θα πραγματοποιηθεί το εκπαιδευτικό σενάριο είναι κυρίως η Τάξη και το Εργαστήριο Πληροφορικής. Προαιρετικά, μπορούν να χρησιμοποιηθούν το Εργαστήριο Εικαστικών, η Βιβλιοθήκη και η Αίθουσα εκδηλώσεων ή άλλοι ανάλογοι χώροι, κατάλληλοι για τις συγκεκριμένες δράσεις και σύμφωνα με τη διαθεσιμότητα του σχολείου.

Αναλυτικά οι δραστηριότητες του σεναρίου χωρίζονται σε τρεις φάσεις όπου περιγράφονται αναλυτικοί τόσο οι ρόλοι των δασκάλων όσο και αυτοί των μαθητών:

1η ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΩΡΑ

ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΗ ΦΑΣΗ__Δραστηριότητα 1η

Θέμα: Η θεά Αθηνά και η σχέση της με την ομώνυμη πόλη. Οι θεϊκές υποστάσεις της.

Βασισμένη στην εφαρμογή του ΕΚΤ Αθηνά, η θεά της Ακρόπολης και στο Αποθετήριο εκπαιδευτικού περιεχομένου για την Ακρόπολη –βλ. σχετικό αναλυτικό πίνακα πόρων.

Πραγματοποιείται στην Αίθουσα της τάξης ή στην Αίθουσα Πληροφορικής.

Στόχος της δραστηριότητας είναι να αντιληφθούν οι μαθητές/τριες τις πολύπλοκες διασυνδέσεις μύθου και ιστορίας και αντικειμένων.

Ως αφόρμηση ο/η καθηγητής/τρια προτρέπει τους μαθητές/τριες να συμβάλουν να καταγραφούν στον πίνακα τις θεϊκές υποστάσεις της θεάς Αθηνάς που γνωρίζουν ή θυμούνται από τη διδασκαλία του μαθήματος της Αρχαίας Ιστορίας ή των Αρχαίων Ελληνικών σε μετάφραση.

Στη συνέχεια οι μαθητές/τριες οργανωμένοι σε ομάδες επισκέπτονται τη διαδραστική εφαρμογή Αθηνά, η θεά της Ακρόπολης με αντικείμενα από το Μουσείο της Ακρόπολης, σχετιζόμενα με την Αθηνά. Μελετούν όλες τις πληροφορίες που αφορούν κάθε αντικείμενο και κρατούν σημειώσεις. Σε κάθε μία ομάδα είναι δυνατό να ανατεθεί μια από τις παρακάτω εργασίες:

α) Εντοπισμός αντικείμενων σχετιζόμενων με τις θεϊκές υποστάσεις της Αθηνάς που έχουν ήδη καταγραφεί στον πίνακα.

β) Εντοπισμός αντικειμένων που σχετίζονται με μη καταγεγραμμένες υποστάσεις της θεάς, ώστε να διορθωθεί / συμπληρωθεί ο σχετικός κατάλογος.

γ) Αναγνώριση αγαλμάτων της Αθηνάς που είχαν αφιερωθεί στην Ακρόπολη.

δ) Αναγνώριση των αντικειμένων που σχετίζονται με τη διαμάχη Αθηνάς - Ποσειδώνα για την κυριαρχία της αττικής γης και την ονοματοδοσία της πόλεως από τη θεά.

ε) Απάντηση στα ερωτήματα: τι ήταν τα Παναθήναια και οι παναθηναϊκοί αμφορείς; Πώς σχετίζονται με τη θεά Αθηνά.

στ) Καταγραφή των ενδυμάτων και του εξοπλισμού της θεάς Αθηνάς.

Οι μαθητές/τριες παρουσιάζουν στην τάξη τα αποτελέσματα της έρευνάς τους. Ακολουθεί σύντομη συζήτηση.

Καταληκτικά προτείνεται να συμπληρωθεί σχετικό με την Δραστηριότητα αυτή φύλλο εργασίας (Φύλλο εργασίας 1, σε έντυπη και ηλεκτρονική μορφή). Το Φύλλο εργασίας βασίζεται στην εφαρμογή του ΕΚΤ Αθηνά, η θεά της Ακρόπολης και στο Αποθετήριο εκπαιδευτικού περιεχομένου για την Ακρόπολη.

Τέλος, ανατίθεται σε μαθητές/τριες κάποιο από τα προτεινόμενα θέματα του συνημμένου ΚΑΤΑΛΟΓΟΥ ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΩΝ ΘΕΜΑΤΩΝ θέματα για ανάλυση / ανάπτυξη στο σπίτι με τη βοήθεια επίσης προτεινόμενου κατάλληλου υλικού από τα αποθετήρια του ΕΚΤ. Η ανάλυση / ανάπτυξη του θέματος στο σπίτι προτείνεται να γίνει σε εφαρμογή Powerpoint, ώστε το τελικό αποτέλεσμα να έχει τη μορφή poster. Τα posters μπορούν να εκτεθούν στην καταληκτική, προαιρετικού χαρακτήρα, δραστηριότητα του σεναρίου.

1η ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΩΡΑ

ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΗ ΦΑΣΗ__Δραστηριότητα 2η

Θέμα: Η Ακρόπολη πριν τον Παρθενώνα. Η Ακρόπολη την εποχή του Περικλή.

Βασισμένη στην εφαρμογή του ΕΚΤ Αθηνά, η θεά της Ακρόπολης και στο Αποθετήριο εκπαιδευτικού περιεχομένου για την Ακρόπολη –βλ. σχετικό αναλυτικό πίνακα πόρων.

Πραγματοποιείται στην Αίθουσα της τάξης ή στην Αίθουσα Πληροφορικής.

Στόχοι της δραστηριότητας είναι:

α) να γνωρίσουν τα σημαντικότερα οικοδομήματα της Ακρόπολης

β) να διαπιστώσουν / κατανοήσουν οι μαθητές/τριες ότι η σημερινή μορφή της Ακρόπολης (και κατ’ επέκταση, όλων των αρχαίων ιερών, των αρχαίων και σύγχρονων πόλεων κτλ.) δεν αποτέλεσμα της ανθρώπινης δράσης (δημιουργικής, καταστροφικής κτλ.) σε μια συγκεκριμένη χρονική στιγμή, αλλά της διαχρονικής επίδρασης των ανθρώπων σε έναν από τους φυσικούς βραχώδεις λόφους του λεκανοπεδίου της Αττικής

γ) να διαπιστώσουν / διαπιστώσουν οι μαθητές/τριες ότι δύο είναι οι βασικές πηγές γνώσης του αρχαίου κόσμου: τα κείμενα των αρχαίων συγγραφέων και τα αποτελέσματα των αρχαιολογικών ανασκαφών.

Ως αφόρμηση ο/η εκπαιδευτικός μπορεί να χρησιμοποιήσει σύγχρονες φωτογραφίες της Ακρόπολης από το Αποθετήριο εκπαιδευτικού περιεχομένου για την Ακρόπολη (π.χ. τη φωτογραφία H Aκρόπολη των Aθηνών σήμερα σε συνδυασμό με την αεροφωτογραφία της σελ. 44 του φυλλαδίου Ακρόπολη και Αναστήλωση) θέτοντας το ερώτημα: η σημερινή μορφή της Ακρόπολης είναι αποτέλεσμα μιας συγκεκριμένης χρονικής στιγμής ή περιόδου ή της διαχρονικής εξέλιξης του σημαντικότερου ιερού τόπου της πόλης της Αθήνας;

Οι μαθητές/τριες θα δώσουν απαντήσουν αυτόματα στην ερώτηση αφού μελετήσουν τις παρακάτω πηγές ή επιλογή τους και τα σχετιζόμενα με αυτές ερωτήματα. Προτείνεται οι μαθητές/τριες να απαντήσουν στα ερωτήματα χωρισμένοι σε ομάδες:

α) Ποια ήταν η μορφή της Ακρόπολης την 4η χιλιετία π.Χ.; (Μελετώντας φωτογραφίες από το Αποθετήριο εκπαιδευτικού περιεχομένου για την Ακρόπολη: H Aκρόπολη των Aθηνών κατά την 4η χιλιετία π.X. και Ακρόπολη - 4η χιλιετία π.Χ. Μακέτα. Άποψη από νότια σε συνδυασμό με τα φυλλάδια επίσης από το Αποθετήριο εκπαιδευτικού περιεχομένου για την Ακρόπολη: A’ Eφορεία Προϊστορικών και Kλασικών Aρχαιοτήτων. Eκπαιδευτικές μουσειοσκευές και εποπτικό υλικό για τον εκπαιδευτικό, Περιοδικό Αρχαιολογία, τεύχος 38 (σελ. 5 κ.ε.), Πάμε στην Ακρόπολη (έντυπο για εκπαιδευτικό) (σελ. 4), Πάμε στην Ακρόπολη (πολύπτυχο-έντυπο για παιδιά) (σελ. 2)).

β) Ποια ήταν η μορφή της Ακρόπολης λίγα χρόνια πριν την περσική επίθεση (480 π.Χ.); (Μελετώντας φωτογραφίες από το Αποθετήριο εκπαιδευτικού περιεχομένου για την Ακρόπολη: Ακρόπολη - 480 π.Χ. Μακέτα. Άποψη από βορειοδυτικά  σε συνδυασμό με τα φυλλάδια επίσης από το Αποθετήριο εκπαιδευτικού περιεχομένου για την Ακρόπολη: A’ Eφορεία Προϊστορικών και Kλασικών Aρχαιοτήτων. Eκπαιδευτικές μουσειοσκευές και εποπτικό υλικό για τον εκπαιδευτικό, Περιοδικό Αρχαιολογία, τεύχος 38 (σελ. 5 κ.ε.), Πάμε στην Ακρόπολη (έντυπο για εκπαιδευτικό) (σελ. 6-9), Πάμε στην Ακρόπολη (πολύπτυχο-έντυπο για παιδιά) (σελ. 3)).

γ) Ποια ήταν η μορφή της Ακρόπολης από την εποχή του Περικλή έως τον 2ο αι. μ.Χ.; (Μελετώντας φωτογραφίες από το Αποθετήριο εκπαιδευτικού περιεχομένου για την Ακρόπολη: Ακρόπολη - 5ος αι. π.Χ. Μακέτα. Άποψη από δυτικά (την εποχή του Περικλή), H Aκρόπολη των Aθηνών κατά την αρχαιότητα και H Aκρόπολη των Aθηνών έως και τον 2ο αι. μ.X. (από την εποχή του Περικλή έως και τον 2ο αι. μ.Χ.) σε συνδυασμό με τα φυλλάδια επίσης από το Αποθετήριο εκπαιδευτικού περιεχομένου για την Ακρόπολη: A’ Eφορεία Προϊστορικών και Kλασικών Aρχαιοτήτων. Eκπαιδευτικές μουσειοσκευές και εποπτικό υλικό για τον εκπαιδευτικό, Περιοδικό Αρχαιολογία, τεύχος 38 (σελ. 5 κ.ε.), Πάμε στην Ακρόπολη (έντυπο για εκπαιδευτικό) (σελ. 10-17), Πάμε στην Ακρόπολη (πολύπτυχο-έντυπο για παιδιά) (σελ. 4-8)).

δ) Ποια ήταν τα οικοδομήματα στη νότια κλιτύ της Ακρόπολης; (Μελετώντας φωτογραφία από το Αποθετήριο εκπαιδευτικού περιεχομένου για την Ακρόπολη: Ακρόπολη και νότια κλιτύς - 2ος αι. μ.Χ. Μακέτα. Άποψη από νότια σε συνδυασμό με τα φυλλάδια επίσης από το Αποθετήριο εκπαιδευτικού περιεχομένου για την Ακρόπολη: A’ Eφορεία Προϊστορικών και Kλασικών Aρχαιοτήτων. Eκπαιδευτικές μουσειοσκευές και εποπτικό υλικό για τον εκπαιδευτικό, Περιοδικό Αρχαιολογία, τεύχος 38 (σελ. 5 κ.ε.), Πάμε στην Ακρόπολη (έντυπο για εκπαιδευτικό) (σελ. 18-21), Πάμε στον Περίπατο της Aκρόπολης (Έντυπο για τον εκπαιδευτικό) και Πάμε στον Περίπατο της Aκρόπολης (Έντυπο για μαθητή) (σελ. 2)).

ε) Ποιο ήταν το οικοδομικό πρόγραμμα του Περικλή; (Μελετώντας το κείμενο στην ιστοσελίδα http://www.greek-language.gr/Resources/ancient_greek/history/art/page_087.html?prev=true).

στ) Ποια ήταν τα σημαντικότερα οικοδομήματα της Ακρόπολης; (Με τη βοήθεια της Εικονικής περιήγησης στην Ακρόπολη).

Ως Φύλλα εργασίας προτείνεται οι μαθητές:

α) να αναγνωρίζουν και σημειώνουν τα οικοδομήματα κάθε φάσης σε κατόψεις, σχέδια ή φωτογραφίες της Ακρόπολης (π.χ. των φυλλαδίων Πάμε στην Ακρόπολη (έντυπο για εκπαιδευτικό) και Πάμε στην Ακρόπολη (πολύπτυχο-έντυπο για παιδιά)) *

β) να συμπληρώσουν το σύνολο ή μέρος του φυλλαδίου δραστηριοτήτων Mια μέρα στην Aκρόπολη με τα κείμενα του Πλούταρχου και του Παυσανία (για παιδιά).

Οι μαθητές/τριες παρουσιάζουν στην τάξη τα αποτελέσματα της έρευνάς τους. Ακολουθεί σύντομη συζήτηση. Προτείνεται στη διάρκειά της ο/η εκπαιδευτικός να επισημάνει και τα ακόλουθα:

• κατά την ανασκαφή αποκαλύπτεται το σύνολο των λειψάνων του παρελθόντος –συνήθως τα νεότερα στα υψηλότερα αρχαιολογικά στρώματα και τα νεότερα στα χαμηλότερα.
• είναι έργο του αρχαιολόγου τα διακρίνει τις διαφορετικές φάσεις (κατασκευαστικές ή χρονολογικές).

Τέλος, ανατίθεται σε μαθητές/τριες κάποιο από τα προτεινόμενα θέματα του συνημμένου ΚΑΤΑΛΟΓΟΥ ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΩΝ ΘΕΜΑΤΩΝ θέματα για ανάλυση / ανάπτυξη στο σπίτι με τη βοήθεια επίσης προτεινόμενου κατάλληλου υλικού από τα αποθετήρια του ΕΚΤ. Η ανάλυση / ανάπτυξη του θέματος στο σπίτι προτείνεται να γίνει σε εφαρμογή Powerpoint, ώστε το τελικό αποτέλεσμα να έχει τη μορφή poster. Τα posters μπορούν να εκτεθούν στην καταληκτική, προαιρετικού χαρακτήρα, δραστηριότητα του σεναρίου.

3η ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΩΡΑ

ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ ΦΑΣΗ__Δραστηριότητα 2η

Θέμα: Η αρχιτεκτονική του Παρθενώνα

Βασισμένη στη διαδραστική εφαρμογή του ΕΚΤ Η ζωφόρος του Παρθενώνα (ενότητα ο Παρθενώνας), στο Αποθετήριο εκπαιδευτικού περιεχομένου για την Ακρόπολη και στο Αποθετήριο της ζωφόρου του Παρθενώνα.

Πραγματοποιείται στην Αίθουσα της τάξης ή στην Αίθουσα Πληροφορικής.

Στόχοι της δραστηριότητας είναι:

α) να γνωρίσουν την αρχιτεκτονική του Παρθενώνα

β) να γνωρίσουν το σκεπτικό κατασκευής του ναού

γ) να μυηθούν μέσω της μορφής του στην έννοια του κλασικού

Ο/Η εκπαιδευτικός χρησιμοποιεί ως αφόρμηση το εισαγωγικό video για τον Παρθενώνα από τη διαδραστική εφαρμογή Η ζωφόρος του Παρθενώνα:

http://www.parthenonfrieze.gr/#/read/text0

Στη συνέχεια μελετούν τα σχετικά με τον Παρθενώνα κείμενα της ίδιας διαδραστικής εφαρμογής. Συμπληρώνουν τα Φύλλα εργασίας 3α (συμπλήρωση κειμένου με κενά σχετικού με τον Παρθενώνα, στην ηλεκτρονική τάξη) και 3β (αναγνωρίζουν τα μέρη του Παρθενώνα στην κάτοψη –το φύλλο εργασίας διατίθεται σε έντυπη μορφή).

Τέλος, ανατίθεται σε μαθητές/τριες κάποιο από τα προτεινόμενα θέματα του συνημμένου ΚΑΤΑΛΟΓΟΥ ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΩΝ ΘΕΜΑΤΩΝ θέματα για ανάλυση / ανάπτυξη στο σπίτι με τη βοήθεια επίσης προτεινόμενου κατάλληλου υλικού από τα αποθετήρια του ΕΚΤ. Η ανάλυση / ανάπτυξη του θέματος στο σπίτι προτείνεται να γίνει σε εφαρμογή Powerpoint, ώστε το τελικό αποτέλεσμα να έχει τη μορφή poster. Τα posters μπορούν να εκτεθούν στην καταληκτική, προαιρετικού χαρακτήρα, δραστηριότητα του σεναρίου.

4η ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΩΡΑ

ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ ΦΑΣΗ__Δραστηριότητα 2η

Θέμα: Ο γλυπτός διάκοσμος του Παρθενώνα

Βασισμένη στη διαδραστική εφαρμογή του ΕΚΤ Η ζωφόρος του Παρθενώνα (ενότητες ο Παρθενώνας, Γλυπτική), στο Αποθετήριο εκπαιδευτικού περιεχομένου για την Ακρόπολη και στο Αποθετήριο της ζωφόρου του Παρθενώνα.

Πραγματοποιείται στην Αίθουσα της τάξης ή στην Αίθουσα Πληροφορικής.

Σκοπός της δραστηριότητας είναι να γνωρίσουν οι μαθητές τον πλούσιο γλυπτό διάκοσμο του Παρθενώνα και την έξυπνη τοποθέτηση κατάλληλων εικονογραφικών θεμάτων στην κατάλληλη θέση του κτηρίου.

Ο εκπαιδευτικός χρησιμοποιεί ως αφόρμηση τα σχετικά βίντεο της διαδραστικής εφαρμογής τους ΕΚΤ «Η ζωφόρος του Παρθενώνα» για να: α) παρουσιάσει τον γλυπτό διάκοσμο του Παρθενώνα, β) εξετάσει το περιεχόμενο και τη σημασία του εικονιζόμενου θέματος για τους Αθηναίους.

Οι μαθητές/τριες μελετούν τα κείμενα και video της διαδραστικής εφαρμογής και συμπληρώνουν το Φύλλο εργασίας 4.

Τέλος, ανατίθεται σε μαθητές/τριες κάποιο από τα προτεινόμενα θέματα του συνημμένου ΚΑΤΑΛΟΓΟΥ ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΩΝ ΘΕΜΑΤΩΝ θέματα για ανάλυση / ανάπτυξη στο σπίτι με τη βοήθεια επίσης προτεινόμενου κατάλληλου υλικού από τα αποθετήρια του ΕΚΤ. Η ανάλυση / ανάπτυξη του θέματος στο σπίτι προτείνεται να γίνει σε εφαρμογή Powerpoint, ώστε το τελικό αποτέλεσμα να έχει τη μορφή poster. Τα posters μπορούν να εκτεθούν στην καταληκτική, προαιρετικού χαρακτήρα, δραστηριότητα του σεναρίου.

5η ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΩΡΑ

ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ ΦΑΣΗ__Δραστηριότητα 3η

Θέμα: Η ζωφόρος του Παρθενώνα

Βασισμένη στην διαδραστική εφαρμογή του ΕΚΤ Η ζωφόρος του Παρθενώνα (ενότητες Ζωφόρος και Γνωρίστε τη ζωφόρο), στο Αποθετήριο εκπαιδευτικού περιεχομένου για την Ακρόπολη και στο Αποθετήριο της ζωφόρου του Παρθενώνα. Επικουρείται από την επίσης ανηρτημένη στο Εθνικό Αρχείο Διδακτορικών Διατριβών διατριβή της Ε. Κόρκα, Το ζήτημα της επανένωσης των γλυπτών του Παρθενώνα στο πλαίσιο της νέας διεθνούς πρακτικής επιστροφής πολιτιστικών αγαθών.

Πραγματοποιείται στην Αίθουσα της τάξης ή στην Αίθουσα Πληροφορικής.

Στόχοι της δραστηριότητας είναι:

α) να γνωρίσουν οι μαθητές/τριες τη ζωφόρο του Παρθενώνα

β) να αντιληφθούν τη δυνατότητα ποικίλων ερμηνευτικών θεωριών, περισσότερων ή λιγότερων πειστικών, του ίδιου θέματος

γ) να ευαισθητοποιηθούν σε θέματα προστασίας της πολιτιστικής κληρονομιάς.

Ως αφόρμηση ο/η εκπαιδευτικός μπορεί να χρησιμοποιήσει το video από τη διαδραστική εφαρμογή του ΕΚΤ Η ζωφόρος του Παρθενώνα.

Οι μαθητές/τριες χωρισμένοι σε ομάδες μελετούν τα κείμενα και video της διαδραστικής εφαρμογής και συμπληρώνουν το Φύλλο εργασίας 5. Επίσης, μπορούν να συμπληρώσουν τη σελίδα 5 του Φυλλαδίου 28η Eκατομβαιώνος. Μια μέρα με τη Zωφόρο του Παρθενώνα (= Φύλλο εργασίας 5β).

Τέλος, ανατίθεται σε μαθητές/τριες κάποιο από τα προτεινόμενα θέματα του συνημμένου ΚΑΤΑΛΟΓΟΥ ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΩΝ ΘΕΜΑΤΩΝ θέματα για ανάλυση / ανάπτυξη στο σπίτι με τη βοήθεια επίσης προτεινόμενου κατάλληλου υλικού από τα αποθετήρια του ΕΚΤ. Η ανάλυση / ανάπτυξη του θέματος στο σπίτι προτείνεται να γίνει σε εφαρμογή Powerpoint, ώστε το τελικό αποτέλεσμα να έχει τη μορφή poster. Τα posters μπορούν να εκτεθούν στην καταληκτική, προαιρετικού χαρακτήρα, δραστηριότητα του σεναρίου.

6η ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΩΡΑ

ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ ΦΑΣΗ__Δραστηριότητα 4η

Θέμα: Παρθενώνας: ναός ή σύμβολο της πόλης;

Πραγματοποιείται στην Αίθουσα της τάξης ή στην Αίθουσα Πληροφορικής.

Έχει χαρακτήρα συμπερασματικό, αφού συμπυκνώνει την ως τώρα γνώση.

Αποτελείται από δύο μέρη.

Στο πρώτο μέρος οργανώνεται αγώνας λόγου (debate). Οι μαθητές/τριες χωρίζονται σε δύο ομάδες: η πρώτη ομάδα συγκεντρώνει και παρουσιάζει επιχειρήματα ότι ο Παρθενών λειτουργούσε ως ένας τυπικός αρχαίος ναός, η δεύτερη συγκεντρώνει και παρουσιάζει επιχειρήματα υπέρ της άποψης ότι οικοδομήθηκε ως σύμβολο της αθηναϊκής ισχύος. Στο τέλος ο/η εκπαιδευτικός συνθέτει τις δύο απόψεις.

Στο δεύτερο μέρος της διδακτικής ώρας ολοκληρώνεται το εκπαιδευτικό σενάριο ευχάριστα με την επιλογή από κάθε μαθητή/τρια μιας εφαρμογής από την ενότητα Παίξτε με τη ζωφόρο της διαδραστικής εφαρμογής Η ζωφόρος του Παρθενώνα. 

ΤΕΛΙΚΗ ΦΑΣΗ / ΚΑΤΑΛΗΚΤΙΚΗ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ (ΠΡΟΑΙΡΕΤΙΚΗ)

Η καταληκτική δραστηριότητα πραγματοποιείται στην αίθουσα εκδηλώσεων ή σε άλλον κοινόχρηστο χώρο του σχολείου. Προτείνεται να είναι ανοικτή για το κοινό –τουλάχιστον για τους γονείς και τους οικείους των μαθητών/τριών που συμμετείχαν στην υλοποίηση του εκπαιδευτικού σεναρίου.

Σκοπός της είναι να επιβραβεύσει τους μαθητές για την προσπάθειά τους μέσω της προβολής των εργασιών τους σε ευρύτερο της σχολικής τάξης κοινό

Θέμα της είναι η παρουσίαση μιας έκθεσης posters με τα θέματα που ανέλαβαν ατομικά ή σε ομάδες των δύο ατόμων οι μαθητές/τριες στο τέλος των προηγούμενων, υποχρεωτικών, δραστηριοτήτων.

Χωρίζεται σε δύο μέρη: στο α΄ μέρος κάθε μαθητής/τρια ή ομάδα παρουσιάζει προφορικά και με συντομία με τη συνδρομή παρουσίασης Powerpoint το θέμα που ανέλαβε. Στο β΄ μέρος οι επισκέπτες ξεναγούνται από τους δημιουργούς των posters στις εργασίες τους. Εάν η υλικοτεχνική υποδομή του σχολείου το επιτρέπει, προβάλλεται κάποιο από τα video του Αποθετηρίου εκπαιδευτικού περιεχομένου για την Ακρόπολη και το παρακολουθούν όσοι επισκέπτες επιθυμούν. Επίσης, είναι δυνατό σε laptops ή tablets που θα έχουν οι μαθητές να πραγματοποιείται επίδειξη στο κοινό των πολλών και ποικίλων διαδραστικών εφαρμογών για την Ακρόπολη στα αποθετήρια του ΕΚΤ, ανάλογα με το θέμα που διαπραγματεύεται κάθε poster. Τα posters προτείνεται να παραμείνουν ανηρτημένα για κάποιο διάστημα, για να μελετούν και οι υπόλοιποι μαθητές του σχολείου. 

ΕΠΕΚΤΑΣΗ ΣΕΝΑΡΙΟΥ

Η επέκταση του εκπαιδευτικού σεναρίου είναι δυνατό να πραγματοποιηθεί σε δύο κατευθύνσεις που δεν έγιναν αντικείμενα επεξεργασίας στην κανονική διάρκεια του σενρίου λόγω του περιορισμένου αριθμού των προς διάθεση διδακτικών ωρών:

α) Οι εργασίες αναστήλωσης των μνημείων της Ακρόπολης –υπάρχει άφθονο διαθέσιμο υλικό στο Αποθετήριο εκπαιδευτικού περιεχομένου για την Ακρόπολη και στο Αποθετήριο της ζωφόρου του Παρθενώνα.

β) Ευαισθητοποίηση των μαθητών σε θέματα προστασίας της πολιτιστικής κληρονομιάς και επιστροφής των γλυπτών της Ακρόπολης. Ο Παρθενώνας, εμβληματικό κτήριο της αρχαίας Αθήνας, και της κλασικής Ελλάδας γενικότερα, και άλλα μνημεία της Ακρόπολης, έχουν υποστεί σοβαρότατες καταστροφές/βανδαλισμούς στη διάρκεια της ιστορίας τους με αποκορύφωμα τη ληστρική επιδρομή του λόρδου του Έλγιν την πρώτη δεκαετία του 19ου αιώνα. Ειδικότερα, ο ακρωτηριασμένος γλυπτικός διάκοσμος του Παρθενώνα προτείνεται να λειτουργήσει ως αφορμή ευαισθητοποίησης των μαθητών σε θέματα καταστροφής, κλοπής και επαναπατρισμού της ελληνικής πολιτιστικής κληρονομιάς και όχι μόνον (με αφορμή, για παράδειγμα, τις πρόσφατες ειδήσεις για τις καταστροφές μνημείων στη Συρία) επεκτείνοντας την έρευνά τους σε αυτήν την θεματική. Και για το θέμα αυτό υπάρχει άφθονο διαθέσιμο υλικό στο Αποθετήριο εκπαιδευτικού περιεχομένου για την Ακρόπολη και στο Αποθετήριο της ζωφόρου του Παρθενώνα. 

Σύντομη περιγραφή του εκπαιδευτικού σεναρίου (αρχική ιδέα, στόχοι, πηγές, εξέλιξη δραστηριοτήτων, καταληκτική δραστηριότητα) στην PPT παρουσίαση με τίτλο: Εκπαιδευτικό σενάριο_ΠΑΡΘΕΝΩΝΑΣ στον φάκελο ΕΓΓΡΑΦΑ του μάθήματος.